چت روم
آخرين مطالب
» دانلود بازی The Walking Dead: Survival Instinct ( 1393/05/11 )
» دوربینی با قابلیت ثبت تصاویر زوایایی که نمی‌توان با چشم دید ( 1393/04/14 )
» سایت هایی که همه نیاز دارند – از خرید شارژ تا تست سرعت اینترنت!! ( 1393/03/30 )
» کیبرد مجازی i.Tech ( 1393/03/30 )
» معرفی 5 سایت برای مشاهده رایگان و آنلاین جام جهانی 2014. ( 1393/03/30 )
» آموزش جامع و بسیار ساده روت کردن تمام گوشی ها و تبلت های اندرویدی ( 1393/03/30 )
» رفع مشکل باز نشدن فیسبوک در بعضی از سیستم ها با سیسکو یا کریو ( 1393/03/30 )
» دانلود آهنگ های بزار تو حال خودم باشم و پسر بد از جعفر!! ( 1393/03/28 )
» گوگل پلی برای کاربران ایرانی آزاد شد. ( 1393/03/28 )
» دوربینی با قابلیت ثبت تصاویر زوایایی که نمی‌توان با چشم دید ( 1393/04/14 )
» سایت هایی که همه نیاز دارند – از خرید شارژ تا تست سرعت اینترنت!! ( 1393/03/30 )
» کیبرد مجازی i.Tech ( 1393/03/30 )
» معرفی 5 سایت برای مشاهده رایگان و آنلاین جام جهانی 2014. ( 1393/03/30 )
» آموزش جامع و بسیار ساده روت کردن تمام گوشی ها و تبلت های اندرویدی ( 1393/03/30 )
» رفع مشکل باز نشدن فیسبوک در بعضی از سیستم ها با سیسکو یا کریو ( 1393/03/30 )
» دانلود آهنگ های بزار تو حال خودم باشم و پسر بد از جعفر!! ( 1393/03/28 )
» گوگل پلی برای کاربران ایرانی آزاد شد. ( 1393/03/28 )
درباره ما
سبحان بدیعی
ايميل : ss.badie@gmail.com
آمار
وب سایت:
بازدید دیروز : 2
بازدید هفته : 694
بازدید ماه : 977
بازدید کل : 131910
تعداد مطالب : 378
تعداد نظرات : 2971
تعداد آنلاین : 1
لينکستان
- عکس های خفن
- کتاب نور
- دنیای مطالب
- دنیای مطالب
- کشکول آموزش و اطلاعات عمومی
- ردیاب جی پی اس ماشین
- ارم زوتی z300
- جلو پنجره زوتی
تبادل
لینک هوشمند
برای تبادل
لینک ابتدا ما
را با عنوان
پیش به سوی علم
و آدرس
kavosh91.ir
لینک
نمایید سپس
مشخصات لینک
خود را در زیر
نوشته . در صورت
وجود لینک ما در
سایت شما
لینکتان به طور
خودکار در سایت
ما قرار میگیرد.
پيوندهاي روزانه
تاريخ ارسال : یک شنبه 29 بهمن 1391, 22:53
دسته بندي : <-CategoryName->
نويسنده : سبحان بدیعی
ازون (O3) يك ملكول سه اتمي از اكسيژن است كه پايداري آن نسبت به O2 خيلي كمتر مي باشد. ازون موجود در هواي تنفسي با يك آلاينده هوا بوده و آثار سوئي روي سيستم تنفسي حيوانات دارد. ازون موجود در ارتفاعات جوي از رسيدن اشعه UV به سطح زمين جلوگيري مي كند. مدارك زيادی در دست است كه نشان مي دهد غلظت هاي بالاي ازون مي تواند روي عملكرد ريه ها اثر گذاشته، سيستم تنفسي را تحريك نمايد. براي حدود يك بيليون سال ملكول هاي ازون در جو حيات را روي كره زمين در برابر اثرات زيانبار اشعه ماوراء بنفش محافظت كرده اند. از هر يك ميليون ملكول هوا تنها ده(10) ملكول يا كمتر، ملكول ازون است قسمت عمده اين ملكول هاي ازون در لايه اي بين 10 تا 40 كيلومتري(6 تا 25 مايلي) بالاي سطح كره زمين قرار گرفته است. در هر بهار در اتمسفر بالاي قطب جنوب(بهار در نيمكره جنوبي از سپتامبر تا نوامبر طول مي كشد)، ازون جوي به سرعت توسط فعل و انفعالات شيميايي از بين مي رود. هنگام شروع زمستان گردبادی در اطراف قطب شروع به وزيدن كرده و جو قطبي را جدا و ايزوله مي كند. هنگامي كه دما به كمتر از 78- درجه سانتیگراد(109- درجه فارنهایت) مي رسد مخلوطي از ابرهاي نازك از يخ، اسيد نيتريك و اسيد سولفوريك تشكيل مي شود. در این زمان واكنش هاي شيميايي روي سطوح كريستال هاي يخ موجود در ابرها اشكال فعالي از CFC ها را آزاد مي كنند. به این ترتیب كاهش ازون آغاز شده و سوراخ ازون پديدار مي گردد. پس از يك دوره دو تاسه ماهه تقريباً 50% ميزان كلي ستون ازون در جو ناپديد مي شود. در بعضی از سطوح اين كاهش به حدود 90% هم مي رسد كه در اين حالت به آن سوراخ ازون قطب جنوب گفته گفته مي شود. در بهار دما شروع به افزايش كرده و يخ ها تبخير مي شويد و لايه ازون شروع به ترميم و بهبودي مي كند. سوراخ ازون قطب جنوب در سال 1985 توسط دانشمندان بريتانيايي عضو گروه(انجمن) بقاي قطب جنوب بریتانيا (British Antarctic Survey) به نام هاي Jonathan Shanklin، Brian Gardinerكشف شد. سوراخ ازون در واقع ايجاد كاهش در تراكم ازون بالاي كره زمين در استراتوسفر است. سوراخ ازون به لحاظ جغرافيايي به شكل محدوده اي تعريف مي شود كه ميزان ازون در آن كمتر از 220 واحد دابسون مي باشد. سوراخ ازون به طور مداوم از آگوست تا اوايل دسامبر وسعت يافته است(تا 27 كيلومتر مربع). پس از تجمعات و اعتراض ها و گفتگوهاي زياد، پروتكل مونترال در مورد مواد كاهنده لايه ازون، سرانجام در 16 سپتامبر 1987 مورد توافق قرار گرفت. اطلاعات ماهوارهNASA/NOAA افزايش كلرين و بدنبال آن كاهش ضخامت لايه ازون را از 1979 تا 1997 نشان مي دهد. با كاهش كلرين جوي در پاسخ به مفاد پروتكل مونترال، اولين قدم در بهبودي و ترميم سوراخ ازون برداشته و ترميم آن آغاز گرديد. در پروتكل مونترال ذكر شده است كه توليد و مصرف تركيبات كاهنده ازون در استراتوسفر يعني كلروفلوروكربن ها(CFCs)، هالوژن ها، تتراكلريدكربن و متيل كلروفرم بايد تا سال2000 متوقف شود. (اين تاريخ براي متيل كلروفرم سال 2005 در نظر گرفته شده است). نظرات و مدارك علمي نشان مي دهند كه هنگامي اين تركيبات به محض ورود به اتمسفر مي توانند به طور مشخص ازون استراتوسفريك را كاهش دهند. لایه ازون مانند محافظي كره زمين را در برگرفته و از رسیدن بیش از حد اشعه UV-B به زمین جلوگیری مي كند. كلرين هاي ساخت دست بشر و در درجه اول كلروفلوروكربن ها(CFCs) به نازك شدن لايه ازون كمك كرده و اجازه مي دهند ميزان بيشتري از اشعه زيان آور ماوراءبنفش به زمين برسد. ازون موجود در اتمسفر توسط واكنش بين ملكول هاي اكسيژن(مركب از دو اتم اكسيژن) و اشعه UV ايجاد مي شود.
وقتي UV به اين ملكول هاي اكسيژن مي تابد سبب شكستن ملكول ها به دو اتم اكسيژن منفرد مي شود: (UV+O2ào+o). اين اتم هاي منفرد اكسيژن بسيار فعال و واكنش پذير هستند و يك اتم منفرد با يك ملكول اكسيژن تركيب شده و ازون يا O3 تشكيل مي شود كه تركيبي از 3 اتم اكسيژن مي باشد: (2o+2o2à2o3). لايه ازون براي ادامه حيات روي كره زمين ضروري است. اين لايه توانايي جذب قسمت عمده اشعه UV را دارد و از نفوذ آن به سطح زمين جلوگيري مي كند. اشعه UV طول موجي حدود 320-290 نانومتر دارد كه براي زندگي زيان آور است زيرا توانايي نفوذ به سلول ها و نابودي DNA را در بسياري از موجودات زنده دارد. در واقع مي توان گفت لايه ازون مانند فيلتري براي اشعه UV عمل مي كند و در صورت نبودن اين فيلتر ما با افزايش سرطان ها و نابودي حيات مواجهيم. منابع كاهنده لايه ازون عبارتند از: 1- فعاليت هاي بشري 2- منابع طبيعي 3- فعاليت هاي آتشفشاني. فعاليت های انسانی بيش از دو عامل ديگر در كاهش ازون تأثير دارد. اين فعاليت ها سبب آزاد شدن تركيبات شامل كلرين يا برومين به جو شده و حدود 75% تا 85% مواد كاهنده ازون را تشكيل مي دهند. شايد بيشترين مدارك دال بر اثر سوء(CFC) يا كلروفلوروكربن ها باشد. CFC ها ابتدا براي تميز كردن صفحات الكترونيكي مورد استفاده قرار مي گرفتند و پس از گذشت زمان در آئروسل ها و خنك كننده ها (Coolantها) مثل يخچال ها و تهويه سازها مورد استفاده قرار گرفتند. وقتي CFC ها از اين محصولات آزاد شده و وارد جو مي شوند، نابودي ازون آغاز مي شود. با ورود CFCها، ملكول ها به ازون موجود در لايه استراتوسفر مي رسند. سپسUV به CFC برخورد كرده و سبب آزاد شدن اتم كلرين مي گردد. اين كلرين سپس با ملكول ازون وارد واكنش شده و منوكسيد كلرين يا(Clo) را مي سازد و يك ملكول اكسيژن آزاد مي كند: Cl+O3àO2+Clo پس از آن يك اتم اكسيژن منفرد با يك ملكول منوكسيد كلرين واكنش داده و سبب تشكيل يك ملكول اكسيژن و يك اتم كلرين منفرد مي گردد: o + cloàcl + o2 اين اتم كلرين دوباره چرخه را ادامه داده و سبب نابودي بيشتر ازون مي گردد و از آن جا كه CFC ها طول عمري حدود 100-20 سال دارند، ملكول هايي كه قبلاً طي سال هاي پيش آزاد و وارد جو شده اند براي سال هاي زيادي توانايي آسيب رساندن به لايه ازون را حفظ می کنند. منابع طبيعي نيز به كاهش لايه ازون كمك مي كنند ولي اين آسيب به اندازه هاي عامل انساني نيست. سرانجام فعاليت هاي آتشفشاني سبب آسيب به اين لايه مي شوند كه البته اثرات آن ها خيلي كم است و مي توان ميزان آن را بين 1 تا 5% در نظر گرفت. در طول فعاليت های آتشفشاني بزرگ، كلرين به شكل تركيب اسيدكلريدريك(Hcl) مستقيماً وارد جو و استراتوسفر مي شود. همراه اين اسيد، دي اكسيد گوگرد نيز وارد جو مي شود. در اين حالت دي اكسيد گوگرد مضرتر و آسيب رسان تر از كلرين است زيرا به آئروسل هاي اسيد سولفوريك تبديل مي شود. اين آئروسل ها باعث تشديد واكنش هاي شيميايي مضر مي شوند كه سبب آزاد شدن كلرين و نابودي ازون مي گردد.
چرا قطب جنوب؟
در قطب جنوب شرايط ويژه اي وجود دارد كه باعث تشديد كاهش لايه ازون مي گردد. در هر زمستان در قطب جنوب يك گردباد قطبي بالاي قطب جنوب تشكيل مي شود. اين گردباد قطبي در واقع يك توده چرخشي از هواي خيلي سرد و راكد است كه توسط بادهاي قوي غربي احاطه مي شود. از آن جا كه در طول زمستان در قطب جنوب تابش نور خورشيد وجود ندارد هوا خيلي سرد شده و ابرهاي يخ تشكيل مي شوند. وقتي خورشيد در بهار باز مي گردد، درخشش نور روي اكسيد نيتروژن آکنده از تكه هاي يخ تشكيل كلرين را فعال مي كند و سبب كاهش سريع ازون مي شود. سرانجام هنگامي كه گردباد قطبي از بين مي رود، اين روند كاهش پيدا مي كند. آثار گردباد قطبي كاملاً تاثير گذار و قابل مشاهده است. براي حدود دوماه در هر بهار قطب جنوب كاهش ازون كلي تا حدود 60% در بيشتر قسمت هاي قطب جنوب رخ می دهد. هر چند سطوح ازون بر اساس فصول مختلف، متفاوت است، لايه هاي ازون استراتوسفريك از سال 1970 هر سال كمتر شده است. در سال 1997 سوراخ ازون قطب جنوب در اكتبر حدود 24 كيلومتر مربع وسعت داشت. اثرات محيطي و تاثير بر سلامتي ز نظر بيولوژيك، اشعه UV روي اكوسيستم هاي خاكي و آبي اثر گذاشته وسبب ایجاد تغییر در رشد، زنجيره غذايي، و چرخه هاي بيوشيميايي می شود. كاهش ازون استراتوسفريك هم چنين دماي توزيع شده در اتمسفر و در نتيجه شاخص هاي محيطي و آب و هوايي را تغيير مي دهد. كاهش در ميزان ازون جو سبب كاهش ايمني بدن مي شود. اين تئوري ابتدا در سال 1960، هنگامي مطرح شد كه خوكچه هاي هندي كه در معرض آلرژن قرار گرفته بودند پس از تحريك با اشعه UV پاسخ ايمني كمتري نشان دادند. به علاوه مطالعه ديگري نشان مي داد كه اشعه UV همين تأثير را روي حيواناتي دارد كه با اشعه X درمان شده و ايمونوساپرشن(سرکوب ایمنی) شيميايي داشته اند. در واقع هر سه عامل فوق كاهنده قدرت سيستم ايمني بدن هستند. نشان داده شده است كه ميزان UV كه به سطح زمين مي رسد با كاهش ازون ارتباط دارد. در سال 1997 ميزان UV-B به شكل 2% در سال بطور مداوم در حال بالا رفتن بود. بالا رفتن UV در سطح زمين سبب آسيب به سلامتي انسان، كيفيت هوا، حيات بيولوژيك و مواد مشخصي مثل پلاستيك هامي شود. تاثير روي سلامت انسان شامل افزايش انواع مشخصي از سرطان هاي پوست، كاتاراكت(آب مروارید) و اختلالات كاهش ايمني است. افزايش نفوذ UV منجر به توليد بيشتر ازون در سطح زمين مي شود كه بيماري هاي تنفسي را بدنبال دارد. اثر ديگرUV روي پوست تأثير بر UCA است. UCA تركيبي است كه قبلاً تصور مي شد نوعي ضد آفتاب باشد (Urocanic acid) UCAدر واقع شبیه يك آنتن براي گرفتن اشعه UV عمل مي كند. وقتي اشعه UV به پوست برخورد مي كند سبب مي شود UCA موجود در پوست دچار تغييرات ساختماني ملكولي از نوع ترانس به نوع سيس شود: Trans UCAàCis UCA اين تغييرات در تعدادي از سلول هاي پوست اتفاق افتاده و باعث ارسال پيامي به سيستم ايمني مي شود. اگر UVA سبب آسيب به DNA شده باشد، احتمال يك رشد سرطاني وجود دارد. بیماری دیگری که با کاهش میزان لایه ازون ارتباط دارد كاتاراكت است. حدس زده می شود که در ازاي كاهش ازون به ميزان يك درصد، حدود 100 تا 150 هزار مورد نابينايي ناشي از كاتاراكت بروزپیدا کند. براي محافظت از لايه ازون چه مي توان كرد؟اولين قدم در حفاظت از لايه ازون داشتن اطلاعاتي درباره لايه ازون و عوامل كاهنده آن است. تنها راه بهبود و ترميم سوراخ ازون توقف ورود CFCs و ساير مواد كاهنده ازون(ODS) در جو است. بايد تا آن جا كه مي شود از موادي غير از CFCs و ODS استفاده كرد و مواد بيولوژيك كه به چرخه حيات باز ميگردند جايگزين آن ها نمود. هم چنين بايد استفاده از مواد فوق را تا حد امكان محدود كرد. براي حفاظت از لايه ازون توصيه مي شود كه:
1- سعي كنيم از موادي كه بر چسب ozone- friendly دارند استفاده كنيم.- مراقب تراوش مواد از تهويه كننده هاي وسايل نقليه باشيم. به مدارس پيشنهاد داده شود كه در مورد اين متوله بيشتر به دانش آموزان آموزش داده شود. محافظت از خود در برابر اشعه uvارتباط مستقيمي بين افزايش تابش اشعه ماوراء بنفش و افزايش خطر ابتلا به انواع مشخصي از سرطان هاي پوست وجود دارد. عوامل خطر عبارتند از نوع پوست، ميزان آفتاب سوختگي در طي دوران كودكي، و در معرض نور خورشيد شديد قرار گرفتن. تغييرات اخير در شيوه زندگي و افزايش تعداد افرادي كه در تعطيلات به فضاهاي باز مي روند تا حدي مسئول افزايش سرطان هاي بدخيم پوست است. براي كم كردن ريسك ابتلا به سرطان پوست، پوشاندن پوست با تن پوش يا استفاده از ضد آفتاب مناسب استفاده از كلاه و استفاده از عينك هاي آفتابي كه نور UV از آن ها عبور نمي كند براي محافظت چشمان توصيه مي شود. دورنماي آينده عليرغم كنترل ODS، پيش بيني مي شود كه كمبود شديد ازون و حداكثر سطوح كلرين و برومين در استراتوسفر در دهه آينده اتفاق بيفتد. بهر شكل موفقيت پروتكل مونترال به صورت ايجاد تغييرات در تراكم مواد شيميايي توليد شده توسط انسان در تروپوسفر مشاهده شده است. لایه اوزون لایه محافظ حساسی از گاز طبیعی O3 است که در استراتوسفر(حدود 25 الی 40 کیلومتری سطح زمین) یافت می شود. این گاز نجات بخش با جذب و کاهش اثرات مخرب امواج پر انرژی ماورای بنفش خورشید همانند صافی کره زمین را از اثرات تخریبی امواج آسیب‌زا مصون و محفوظ نگه می دارد. اوزون (Ozone) گازی است به فرمول O3 که مولکول های آن از پیوند یافتن سه اتم اکسیژن با یکدیگر تشکیل شده‌است.
ساختار لایه اوزون: کنت مارکهام، شیمیدانی در سازمان تحقیقات علمی و صنعتی نیوزلند نمونه هایی از نوع خزه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، که نام علمی‌اش بریوم آرژانتئوم است. این نمونه‌ها از منطقه دریای راس جمع آوری و طی سال های 1957 تا 1989 نگه داری شده‌اند. مارکهام در جستجوی ترکیباتی به نام فلاوونوئید بود که رنگدانه‌های گیاهی هستند. پژوهش های اخیر نشان داده‌اند که فلاوونوئید دارای یک خاصیت مهم یعنی"محافظت در برابر نور" است. این ترکیب هنگامی در گیاهان پدید می آید که بویژه در معرض تابش پر انرژی نور فرا بنفش قرار می گیرند، یعنی در معرض گستره‌ای از طول موج هایی که غالباً بر اثر رقیق شدن لایه اوزون "استراتوسفر" تاثیرشان شدیدتر می شود. فلاوونوئیدها در برابر اندک افزایشی در تابش نور فرابنفش بسیار حساس‌اند. بنابراین، غلظت آن ها با میزان نور فرابنفش به صورت خطی تغییر می یابد، بدین معنی که دو برابر شدن غلظت نور فرابنفش باعث دو برابر شدن غلظت فلاوونوئید می شود. کنت مارکهام مقدار فلاوونوئید را در نمونه های خزهای که در اختیار داشت، اندازه گیری کرد. نتیجه های به دست آمده وجود حفره اوزون را که در دهه 80 اعلام شده بود، تایید کردند. آن گاه مارکهام، مقدار اوزون رسیده به زمین بین سال های 1964 و 1986 را در قطب جنوب اندازه گیری کرد. او این اندازه گیری را با مقدار فلاوونوئید نمودار خود در همان مدت مقایسه کرد و بدین نتیجه رسید که این مقدارها تقریباً تصویر آیینه‌ای یکدیگرند. فلاوونوئیدها، ترکیباتی هستند که گیاهان را از آسیب نور خورشید محفوظ می دارند. غلظت آن ها در خزه، هنگامی که اوزون رقیق باشد، زیاد و هنگامی که اوزون به مقدار کافی باشد کم است. بنابر نظریه مارکهام، حتی مقدار زیاد و غیر منتظره تابش نور فرابنفش در میانه دهه 60، که داده های مربوط به فلاوونوئیدها نشان می دادند، به صورت کاهش میزان اوزون و در همان موقع مشاهده می شود.
ضرورت حفاظت از لایه اوزون:
اگر لایه اوزون از بین برود، زندگی از کره زمین رخت بر خواهد بست. با از بین رفتن لایه حیاتی اوزون، نسل بشری، پوشش گیاهی و حیات جانوری در مدت کوتاهی به صورت اسفباری منقرض خواهد گردید. در حال حاضر که این لایه آسیب دیده است، تشعشعات ماورای بنفش که به زمین می رسد شدت یافته و این مسأله باعث ایجاد سرطان های پوست، تضعیف مکانیزم دفاعی و ایمنی بدن انسان و هم چنین ایجاد آب مروارید گردیده است. علاوه بر آن به علت آسیب دیدن لایه اوزون کل نظام زیست محیطی"اکوسیستم" در سراسر پهنه گیتی دچار ناهماهنگی و عدم توازن جدی و فزاینده شده است.
عوامل مخرب لایه اوزون:
عوامل کلیدی موثر در رقیق شدن اوزون عبارتند از: آزمایش بمب های اتمی در جو زمین، و شار اندک ذراتی از خورشید(که با میانه دوره 11 ساله لکه های خورشیدی متناظر است)، نوسان شبه دو ساله فوران های آتشفشان، مصرف متوالی کلرو فلوئوروکربن این گازها در حکم حلال در انواع افشانه ها به کار می روند تحت نام کلی CFC(سی اف سی) معروفند که نمونه آن ها گاز فریون(Freon) یخچال هاست. در انواع افشانه های آرایشی و بسیاری از صنایع شیمیایی.
پیامدهای ناشی از تخریب لایه اوزون:
تخریب و سوراخ شدن لایه اوزون باعث عبور غیر قابل کنترل تابش فرابنفش خورشیدی می شود که سبب افزایش دمای زمین و ذوب یخ های قطبی و افزایش آب دریاها شده که در نهایت به زیر آب رفتن خشکی ها می انجامد و نیز موجب سوختگی پوست، ابتلا به سرطان پوست و بیماری های چشمی، هم چنین وارد آمدن خسارت عمده به جانوران و گیاهان می شود. و بالاخره باعث انقراض زندگی تمام موجودات می شود.
چگونگی جلوگیری از بحران لایه اوزون:
تحلیل میزان فلاوونوئیدها ممکن است اطلاعاتی راجع به مقدار اوزون در مناطق مختلف قطب جنوب و جاهای دیگر به دست بدهد. بنا بر نظر مارکهام"وجود این گیاهان نوعی امیدواری را برای نگاه کردن به پیش از سال 1956 در پی یافتن نشانه های رقیق شدن در اوزون، و نیز برای پاسخ دادن به این پرسش پدید می آورد که آیا رقیق شدن لایه اوزون در میانه دهه 60 در سایر منطقه های قطب جنوب واقع شده است یا نه." اگر چنین باشد، ما باید در این باره که چرا چنین واقع های روی داده است، تجدید نظر کنیم. شاید هم نظریه کلرو فلئورو کربن بیش از حد مبتنی بر ساده اندیشی باشد. لایه اوزون در قسمت شمالی زمین در سال 1980میلادی بین 15 تا20 درصد کاهش پیدا کرده است. برای رفع این مشکل جمعی از بهترین متخصصان زمین شناسی هر سال برای تحقیق و جستجو دور یکدیگر جمع می شوند. در سال 1992 پروکتیل مونترال درباره لایه اوزون مطالعه و تحقیقی داشت که فهمید بزرگ شدن سوراخ لایه اوزون بستگی به آلودگی هوا و تولید مواد سمّی دارد. در همان سال سازمان ملل متحد و حفاظت از محیط زیست برنامه‌ای را طرّاحی کرد که این برنامه جهت محافظت و حمایت از محیط زیست و مخصوصا لایه اوزون به نام برنامه UNEP طراحی کرد، که این برنامه جهت جلوگیری از تولید مواد سمّی و مواد شیمیایی آلوده کننده است. بر اساس تحقیقات دانشمندان لایه اوزون بر فراز قطب جنوب، در میانه دهه 60 تا حد زیادی رقیق شده است. دانشمندان میزان مواد"محافظ در برابر نور" را که گیاهان را از آسیب نور مصون میدارند، اندازه گیری کرده اند. مطالعه این مواد راه تازهای را برای بازسازی چگونگی نوسان اوزون موجود در استراتوسفر پدید آورده است. این کار ممکن است مشخص کند که آیا رقیق شدن لایه اوزون فرآیندی دوره ای است و آیا کلرو فلئورو کربن ها، تنها عاملی هستند که سبب ایجاد حفره در لایه اوزون می شوند یا نه. مولکول های اکسیژن(O2) به اکسیژن اتمیک(O) تبدیل می شوند. اکسیژن اتمیک به سرعت با مولکول های بیشتری ترکیب شده و به شکل اوزون می شود. آن پوشش حرارتی که در سطح بالا رشد کرده و سلامتی لایه اوزون را به خطر انداخته است و این مورد باعث شده است که اگر استراتوسفر نباشد ما نتوانیم بدون آن زنده بمانیم. بالای استراتوسفر مقداری از آلودگی مضّر اشعه فرا بنفش را و هم چنین تشعشعاتی از خورشید(امواج بین 320 تا 240) را که باعث می شود لایه اوزون آسیب ببیند و هم چنین جان گیاهان به خطر بیفتد را جذب می کند. اشعه فرابنفش با تابیدن نور مولکول های اوزون را می شکافد، ولی اوزون می تواند تغییر شکل بدهد و عکس العمل زیر از آن حاصل می شود:
O2 + O --------> O3 --------> O + O2 <-------- اشعه فرا بنفش + O3
هم چنین اوزون در اثر عکس العمل زیر نابود می شود: O3 + O -------> O2 + O2
عکس العمل دوم با افزایش پیدا کردن ارتفاع آهسته انجام می شود امّا عکس العمل سوم سریعتر انجام می شود. در بین همکاری عکس العمل ها تمرکز اوزون در حال تعادل است. در بالای اتمسفر اکسیژن اتمیک هنگامی که اشعه فرابنفش در سطح بالایی است، پیدا می شود. در اثر حرکت استراتوسفر هوای متراکم تری بدست می آید و جذب اشعه فرا بنفش افزایش می یابد و سطح اوزون به حداکثر و به تخمین" km20 می رسد. همراه با تئوری کمپمن یک مشکل نیز وجود داشت که این مشکل در سال 1960 تشخیص داده شد و حقیقت این بود که اوزون به وسیله عکس العمل 4 آهسته حرکت می کرد و دیده نمی شود. گرم شدن زمین ترمیم حفره اوزون را به تعویق می اندازد دانشمندان هشدار داده اند: پدیده گرم شدن زمین می تواند تلاش ها برای ترمیم حفره اوزون را که قرار بود تا سال 2050 انجام گیرد، حدود30سال به تعویق اندازد. این موضوع به رقم پیشرفت هایی است که با از رده خارج کردن مواد شیمیایی مخرّب اوزون انجام شده است. طبق گزارشی کاهش فراوانی در مصرف گازهای ساخته دست انسان بنام کلروفلورو کربن پدید آمده است. این ها گازهایی هستند که لایه محافظ زمین را می خورند. به گفته دانشمندان اگر کشورها مصمم به دنبال نمودن این روند باشند، حفره داخل لایه اوزون به آغاز به جمع شدن و کوچک شدن خواهد نمود تا این که ظرف 50 سال ترمیم خواهد شد. این جمع بندی و نتیجه گیری توسط مجمع بررسی فرآیندهای استراتوسفر و نقش آن در آب و هوا SPARC به عمل آمد. این مجمع از صدها کارشناس اقلیمی که دسامبر سال 1999در آرژانتین گرد هم آمدند و در سایه توجهات سازمان هواشناسی جهانی تشکیل جلسه دادند، شکل گرفته است. این دانشمندان هشدار دادند: حتّی اگر کاهش مصرف گازهای CFC برآورده شود، پدیده گرم شدن زمین _که نتیجه تولید گازهای گلخانه‌ای با وجود کربن به عنوان عنصر اصلی آن است و از سوخت های سنگواره‌ای بدست می آید- می تواند مهلت ترمیم حفره اوزون را چند دهه به تعویق اندازد. به عنوان یک تناقض، گرم شدن زمین، جو را در نزدیکی سطح زمین حرارت می دهد اما لایه پایینی استراتوسفر یعنی جایی را که اوزون قرار دارد هم چنان سرد نگه می دارد. این دماهای پایین بویژه در زمستان مسبب جمع شدن ابرهای استراتوسفر در نواحی قطبی می شود. این پدیده آغازگر واکنش های نابودکننده اوزون توسط مولکول های کلری است که توسط کلروفلورو کربن ها آزاد می شوند. پیش بینی های دایر بر این که حفره اوزون که بالای قطب جنوب قرار دارد، به زودی کوچک خواهد شد با آخرین اطلاعات مغایرت دارد که نشان می دهد این حفره در حال گسترش است و بطور بی سابقه‌ای در چند سال اخیر بزرگ شده است.
نظرات شما عزیزان:
برچسب‌ها: لایه اوزون چیست؟, همه چیز درباره لایه اوزون, سوراخ لایه اوزون,
تبليغات